Trường THCS Diễn Thịnh tiền thân là trường phổ thông cấp 2 Diễn Thịnh, được thành lập từ tháng 9 năm 1962 do thầy Hoàng Đào làm hiệu trưởng. Sự ra đời của trường đã tạo điều kiện thuận lợi cho con em Diễn Thịnh  tiếp tục học lên sau khi hết cấp 1 (tiểu học). Các phong trào thi đua "Đuổi kịp và vượt Bắc Lý”, "Thi đua dạy tốt- học tốt" được phát động ngay từ những ngày đầu, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường.
Gắn liền với sự trưởng thành của trường là tên tuổi của các thầy hiệu trưởng qua các thời kỳ: thầy Hoàng Đào (1962- 1964 ), thầy Phan Huy Vân (1964- 1965) thầy Cao Xuân Lục ( 1965- 1967), thầy Trần Trọng Duyến (1967- 1968), thầy Phạm Kiều (1968- 1972), thầy Đặng Soa (1973- 1975),  thầy Hoàng Đào (1975 -  1976), thầy Nguyễn Ngọc Quỳnh (1976 - 1977), thầy Lê Đình Nại (1977- 1978), Nguyễn Huy Hy (1978- 1987), thầy Cao Đình Hòa (1987- 1988), thầy Nguyễn Thi Chỉ (1988- 2002), thầy Hồ Bá Doan (2002- 2009), thầy Đậu Thế Quát từ năm 2009 đến nay. Hơn 50 năm xây dựng và phát triển Trường THCS Diễn Thịnh đã trải qua nhiều giai đoạn lịch sử. Trong thời kỳ ác liệt của cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân của Đế Quốc Mỹ (1964 - 1972), nhà trường đã phải chia nhỏ từng lớp học sơ tán xuống các xóm Mỹ Thành, Song Hậu, Làng Tiền, xóm Lội… với lớp học bằng lán tranh nửa nổi nửa chìm và hệ thống giao thông hào, nhiều lớp học phải dạy và học vào ban đêm.
          Từ năm 1977 đến năm 1982 trường chia làm 2 cơ sở. Cơ sở 1 đóng tại địa điểm hiện nay, cơ sở 2 xây dựng ở xóm Đồng Tâm, sát khu dân cơ ven biển .Từ  năm học 1985- 1992 trường mang tên là Trường PTCS Diễn Thịnh (gồm Tiểu học và THCS). Từ năm học 1992 - 1993 lại nay trường tách cấp và mang tên gọi là Trường THCS Diễn Thịnh.
         Trong những năm qua Trường THCS Diễn Thịnh đã từng bước khẳng định được thương hiệu của mình nhờ chất lượng ổn định ở tốp khá của huyện.  Nhà trường đã xây dựng được đội ngũ giáo viên tương đối đồng đều về chuyên môn, nghiệp vụ. Hằng năm, trường đều có giáo viên tham gia Hội thi giáo viên giỏi cấp huyện, tỉnh đạt thành tích cao. Đã có nhiều cán bộ, giáo viên được nhận danh hiệu chiến sĩ thi đua cấp cơ sở, GVDG cấp Tỉnh. Đặc biệt, trong nhiều năm qua, nhà trường đều có học sinh đạt  học sinh giỏi cấp tỉnh; tỷ lệ tốt nghiệp THCS luôn đạt từ 98 - 100%; tỷ lệ đỗ vào các trường THPT công lập đạt từ 50% trở lên; chất lượng giáo dục đại trà ổn định  tỷ lệ học lực trung bình trở lên  đạt  từ 96% trở lên.